Case Study

Żywa ulica

Prototyp miejskiej ulicy

Co się działo?

Żywa Ulica to wprowadzanie zmian w przestrzeni wspólnie z ludźmi, którzy z niej codziennie korzystają: mieszkańcami, przedsiębiorcami lokalnymi, klientami usług czy przechodniami. W trakcie akcji tymczasowe zagospodarowanie przestrzeni prototypami pozwoliło na wypróbowanie różnych wariantów organizacji ulicy. W ten sposób miejsce zdominowane przez samochody zaczęło pełnić więcej funkcji jako ulica handlowa, miejsce spotkań, współbycia w mieście, które szanuje ekologiczne wartości.

Jak dużo czasu potrzeba?
10 tygodni na przygotowanie
1 dzień realizacja

Dlaczego?

Dąbrowa Górnicza to przemysłowe miasto, którego centrum nie jest szczególnie atrakcyjne architektonicznie. Ulica, która była miejscem akcji projektu była główną aleją handlową w czasach PRL, prowadzi do parku i centrum handlowego i jest miejscem pracy i zamieszkania dla wieli osób. Dzielnica jest w procesie rewitalizacji, ale ubywa w niej mieszkańców szybciej niż w innych miejscach. Została zdominowana przez intensywny ruch samochodowy.

Pojawili się lokalni liderzy i organizacje pozarządowe aktywne w dzielnicy i nowe inwestycje na terenie dawnej fabryki Defum. Ulica czekała na swój moment – powrotu do dawnej funkcji handlowej, by odzyskać swoje znaczenie dla mieszkańców. Drogi w centrum dotychczas zdominowane przez samochody mają zyskać więcej różnorodnych funkcji.

Akcja wokół Żywej Ulicy miała wywołać dyskusję na temat różnych potrzeb i wizji miasta i dać mieszkańcom realny wpływ na decyzje o kierunkach zmian w tkance miejsce, które maja poprawić ich warunki życia.

Jak to zrobili?

Przez cały czas trwania projektu ważne jest informowanie o działaniach i przyglądanie się treściom internetowym i medialnym, które dotyczą miejsca akcji.
Przed ustawieniem prototypu trzeba:
- opracować inwentaryzację obecnego zagospodarowania ulicy i lokali użytkowych;
- przeanalizować zachowania komunikacyjnych przed zmianami,
- przeanalizować dane dotyczące parkowania i miejsc postojowych,
- przeprowadzić rozmowy z mieszkańcami, przedsiębiorcami i osobami związanymi z ulicą na temat jej funkcjonowania przed zmianami,
- ustalić punkty konsultacyjnych,
- przeprowadzić warsztaty diagnostyczne i projektowe,
- opracować i zgłosić projekt czasowej zmiany organizacji ruchu,
- opracować projekty zmiany zagospodarowania ulicy.
Samo testowanie prototypu:
- zmiana organizacji ruchu i zagospodarowania ulicy,
- analiza zachowań komunikacyjnych w trakcie zmian,
- realizacja punktów konsultacyjnych i otwartych warsztatów,
- przeprowadzenie badania ankietowego.
Po zamknięciu prac warto przeprowadzić ewaluację projektu Organizatorzy wykorzystali: Spotkania, warsztaty ewaluacyjne, - wywiady swobodne, obserwacje swobodne. Żeby dowiedzieć się jak sprawdził się zaproponowany prototyp:
- Spotkali się na rozmowie z przedsiębiorcami, podczas której omówili trudności wynikające z wprowadzonych ograniczeń
- Przedstawili podczas spotkania podsumowującego założenia projektowe
Na tej podstawie opracowali koncepcję przebudowy docelowej, którą przekazali decydentom w formie raportu. W trakcie działania wykorzystali wiele narzędzi, które miały utrzymać zainteresowanie i stały kontakt z uczestnikami:
1. warsztaty diagnostyczne
2. warsztaty projektowe,
3. punkt konsultacyjny,
4. wywiady door-to-door,
5. wspólne budowanie prototypu,
6. wywiady swobodne z użytkownikami,
7. warsztaty ewaluacyjne,
8. spotkania z przedsiębiorcami,
9. warsztaty podsumowujące
- Najcenniejsze dla nich okazały się uwagi i opinie, które pojawiły się
- w trakcie testowania konkretnych rozwiązań. Usłyszeli to rozmawiając
- z osobami korzystającymi z ulicy.

Dla Kogo?

Organizatorzy chcieli uwzględnić w procesie głosy różnych grup:

mieszkańców ulicy w różnym wieku – na każdym etapie prac, ale niestety większość z nich pozostawała bierna
przedsiębiorców – były to głównie osoby w średnim wieku, często negatywnie nastawione do procesu i aktywnie protestujące przeciwko zmianom
pracownicy usług – podzieleni na zwolenników i przeciwników pomysłu na zmiany
osoby korzystające z ulicy, klienci - w różnym wieku, raczej nastawieni pozytywnie, dawali duży wkład informacji na temat tego jak funkcjonuje ulica i oceniali prototyp
dzieci i młodzież idące do szkół – pozytywnie nastawione i zaangażowane w informowanie o działaniu ulicy

KOGO WARTO ZAANGAZOWAĆ?
Lokalne szkoły o profilu artystycznym i twórczym.
Spółdzielnie i stowarzyszenia przedsiębiorców.
Organizacje zajmujące się urbanistyką.
Wydziały urzędu odpowiedzialne za współpracę z mieszkańcami oraz planowanie przestrzenne.

Co się udało?

Efektem akcji jest aport końcowy zawierający narzędzia organizacyjne, strukturę zarządzania przekształceniami. W długofalowej perspektywie wdrożona zostanie koncepcja przebudowy docelowe. Myśląc o najbliższej przyszłości gotowa jest koncepcja czasowego zagospodarowania miejsca na kolejny sezon. Ważnym osiągnieciem jest rozpoczęcie działań animacyjnych i szerszej współpracy z przedsiębiorcami.

Na co powinniśmy uważać

Jeśli nie dotarliśmy dostatecznie wcześnie do reprezentantów (formalnych i nieformalnych) przedsiębiorców bardzo zaangażowanych w sytuację możemy swoimi działaniami zaognić konfliktu, którego efektem może być nawet otwarty protest przeciwko naszej inicjatywie. Mieszkańcy, których chcemy zaangażować mogą mieć sprzeczne wizje tego miejsca, a duża część z nich niechętnie bierze aktywny udział w konsultacjach. Szczególnie w społecznościach, w których historycznie obywatele mieli mały wpływ na funkcjonowanie miasta, a zaufanie społeczne jest na niskim poziomie.

Case studies